Phải xử lý nghiêm hành vi vi phạm
Phản ánh tới Bộ TN&MT sau Kỳ họp thứ 10, cử tri tỉnh Long An cho rằng, hiện nay tình hình ô nhiễm môi trường ở nông thôn ngày càng nghiêm trọng hơn, ý thức bảo vệ môi trường của người dân chưa cao, vẫn còn tình trạng vứt rác bừa bãi, việc thu gom, xử lý, phân loại rác thải chưa thực hiện đồng bộ, nước thải từ các công ty, xí nghiệp chưa qua xử lý, xả thải ra bên ngoài gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.
Cử tri đề nghị các Bộ, ngành chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát, xử phạt nghiêm đối với các trường hợp vi phạm, đồng thời có các giải pháp nhằm hướng dẫn người dân phân loại và xử lý rác thải đúng quy định.
Trả lời về kiến nghị tăng cường kiểm tra, giám sát, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm, Bộ TN&MT cho biết, trong thời gian qua, Bộ và các Bộ, ngành có liên quan, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường.
Trong 05 năm trở lại đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thanh tra hơn 3.000 cơ sở, khu công nghiệp, qua đó đã phát hiện hơn 1.300 cơ sở vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính hơn 275 tỷ đồng. Hàng năm, Bộ đều triển khai kế hoạch thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường.
Nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 vừa được Quốc hội khóa XIV thông qua đã bổ sung nhiều quy định về thanh tra, kiểm tra và một số quy định đặc thù trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Cụ thể, Luật đã quy định bổ sung trách nhiệm kiểm tra, thanh tra đến Chủ tịch UBND cấp huyện, trách nhiệm kiểm tra của Chủ tịch UBND cấp xã nhằm tăng cường lực lượng trong công tác thanh tra, kiểm tra; quy định thanh tra đột xuất không được công bố trước trong trường hợp cần thiết để khắc phục hạn chế, bất cập trong pháp luật về thanh tra và tăng cường hiệu quả, kịp thời phát hiện vi phạm đối với các đoàn thanh tra trong bối cảnh các doanh nghiệp luôn có xu hướng đối phó với các đoàn thanh tra, kiểm tra; quy định về hoạt động kiểm tra chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường để bổ sung cho nội dung hiện nay chưa được pháp luật về thanh tra quy định.
Hiện nay, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đã quy định mức xử phạt tối đa là 02 tỷ đồng đối với tổ chức, 01 tỷ đồng đối với cá nhân vi phạm về bảo vệ môi trường. Như vậy, mức xử phạt này là phù hợp trong giai đoạn hiện nay, bảo đảm tính răn đe.
Trong năm 2021, Bộ sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với 17 loại hình sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; tăng cường nắm bắt thông tin, rà soát, xác minh, kịp thời đề xuất tổ chức các đoàn thanh tra đột xuất; phối hợp với Văn phòng Chính phủ đẩy nhanh tiến độ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, theo đó, các hành vi hành chính đã được cập nhật, bổ sung với các chế tài phù hợp với các quy định hiện hành và theo hướng chặt chẽ hơn, đầy đủ hơn.
Hướng dẫn phân loại và xử lý rác thải
Đối với kiến nghị có giải pháp hướng dẫn phân loại và xử lý rác thải đúng quy định, Bộ TN&MT cho rằng, Nghị định số 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 về quản lý chất thải và phế liệu (được ban hành căn cứ theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2014), Chính phủ đã quy định cụ thể về phân loại, lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt, đồng thời giao: “UBND cấp tỉnh hướng dẫn và tổ chức thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội của mỗi địa phương".
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV đã nêu rõ bảo vệ môi trường phải dựa trên cơ sở sử dụng hợp lý tài nguyên; giảm thiểu phát sinh chất thải, tăng cường tái sử dụng, tái chế chất thải để khai thác tối đa giá trị tài nguyên của chất thải; lần đầu tiên đã quy định nguyên tắc phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân, cụ thể thành các loại: Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; Chất thải thực phẩm; Chất thải rắn sinh hoạt khác.
Đồng thời giao: “UBND cấp tỉnh quyết định việc phân loại cụ thể chất thải rắn sinh hoạt khác trên địa bàn; có chính sách khuyến khích việc phân loại riêng chất thải nguy hại trong chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân". Luật cũng quy định việc lưu giữ, chuyển giao chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân.
Bên cạnh đó, Bộ TN&MT cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 41/CT-TTg ngày 01/12/2020 về một số giải pháp cấp bách tăng cường quản lý chất thải rắn, đề ra nhiều giải pháp chủ động phòng ngừa, ngăn chặn và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, trong đó chú trọng công tác phân loại rác thải tại nguồn; áp dụng công nghệ xử lý chất thải tiên tiến hiện đại, tận dụng các thành phần có ích trong chất thải làm nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu sản xuất, hạn chế tối đa việc phát sinh chất thải thứ cấp cần xử lý.
Trong thời gian tới, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tổ chức triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 41/CT-TTg, tập trung triển khai các giải pháp hướng dẫn phân loại và xử lý rác thải như xây dựng, hoàn thiện và ban hành các định mức kinh tế kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải, các quy định về phương pháp định giá dịch vụ xử lý rác thải, trước mắt áp dụng thí điểm tại các thành phố lớn trực thuộc Trung ương và tại các đô thị đặc biệt, trên cơ sở đó hoàn thiện và trình ban hành áp dụng trên cả nước.
Xây dựng hướng dẫn kỹ thuật về thu gom, phân loại rác thải tại nguồn phù hợp với vùng miền, khu vực đô thị và nông thôn để triển khai thực hiện. Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và tổ chức thực hiện Chương trình về thu gom, phân loại rác thải tại nguồn theo hướng làm thí điểm tại các địa phương có các điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội khác nhau, trên cơ sở đó làm cơ sở nhân rộng cho các địa phương có điều kiện tương tự.
